Astrofizik Notlarım (2) : Yıldızların Parlaklıkları

Pogson ve Hiparcusa saygıyla...


Yıldızları gökyüzünde gözlemlerken ilk fark ettiğimiz şey farklı parlaklıkları sahip oldukları olur. Gökyüzündeki cisimleri  görünen parlaklıkları göre sınıflandırılması Hiparcus' a kadar uzanır. Hiparcus cisimleri basitçe 6 sınıfa ayırmış. En parlak olanlar 1. Kadir'den en sönük olanlar ise 6. Kadirden olmak üzere. Bugün halen bu mantığı kullansak da daha karmaşık ve geniş bir skalaya sahibiz. Ayrıca durumun göreceli olduğunu göz ardı etmemeliyiz. Bu sebeple parlaklık çeşitleri söz konusu. Sonuçta her kaynak aynı uzaklığa ve yarıçapa sahip değil.

Kaidr değeri ne kadar düşükse parlaklık o denli fazladır. Görünen parlaklığı fazla olan cisim Güneş olmakla beraber insan gözünün görme sınır 6 Kadirdir. Yani 7 Kadir ve daha yüksek değerler gözle görülmez. Tabi ışık kirliliğinin arttığı şehir merkezlerinde sınır değer daha küçüktür.

Şimdiye kadar bahsettiğimiz parlaklık, Görünen Parlaklık idi. Bir de Mutlak Parlaklık var ve cisimlerin Yer'den 10 Parsek uzaklıkta bulunduklarındaki parlaklık değeridir. 

Yıldızların parlaklarından bahsediyorsak Pogson'u anmamak olmaz. Pogson bağıntısı parlaklıkları kullanarak uzaklık bilgisine erişmemize imkan sunar.

M - m = 5 - 5xLog (d) 

d uzaklığı Parsek cinsinden

M - n ise uzaklık modülü olarak adlandırılır.

 Tüm Notlar için  Astrofizik Notlarım