Samanyolu Ekspresi

Güneş ve gece gökyüzüde gördüğümüz sayısız yıldız biraz daha yakından bakınca farklılaşırlar. Yıldızlar kütle ve sıcaklık gibi temel fiziksel özelliklerinin sonucunda farklılaşırlar. Bu özellikler yıldız içerisindeki kimyasal tepkimelerden yıldızın ne kadar uzun yaşayacağına, hatta nasıl bir son ile yok olacağına kadar pek çok durumu etkiler. Gerekli Malzemeler Etkinlik çıktısı (PDF Belgesi aşağıdadır) , kurşun kalem ve çeşitli renklerde boyama kalemleri Bu etkinliğe başlamadan önce Astrofizik Notlarım'dan 1 ve 2. notlara göz atabilirsiniz.  Notlara ulaşmak için tıklayın (Astrofizik notlarım) Öneriler Etkinlik öncesinde, Güneş'in bir yıldız olduğu ve temelde gece gökyüzünde gördüğümüz yıldızlardan farklı olmadığı hatırlatılmalıdır. Ancak yakında incelendiğinde fiziksel yapılarında farklılklar olduğu, bu fiziksel farkların en önemlilerinin kütle ve sıcaklık olduğu belirtilmelidir. Bu fiziksel özelliklerin yıldızın yaydığı etkin ışığı (etkin dalgaboyu) , yıldı...

illustration of a double star. Binary stars are important for astronomy and astrophysics.  So what do you think? Astrophysicists find binary systems to be quite useful in determining the mass of the individual stars involved. When two objects orbit one another, their mass can be calculated very precisely by using Newton’s calculations for gravity. The data collected from binary stars allows astrophysicists to extrapolate the relative mass of similar single stars. What is the Binary Stars? Binary Stars Nazlı Oluz, England.   Halil Bağış, Turkey Discover Nazli's works;  http://www.nazlioluz.com/

Yıldızları anlamak karadelikleri, bulutsuları, beyaz cüceleri, süpernovaları, galaksimizi, galaksileri ve nihayetinde evreni anlamak adına önemlidir. Astronomlar evrendeki en büyük laboratuvara (evrenin bizzat kendisi) sahip olsa da bu laboratuvarı diğer disiplinlerdeki gibi kontrol altında tutup istedikleri gibi deney ve gözlemler yapamazlar maalesef.  Eğer yıldız incelemek isterseniz bir takım sınırlamalarla karşılaşırsınız. Örneğin yıldızın iç yapısını incelemek doğrudan doğruya mümkün değildir. Çünkü yıldızın merkezine doğru gidildikçe opasite artar. Yani biz sadece yıldızın yüzeyinden ışık alıyoruz. Bu da bize sadece yıldızın atmosferinden bilgi akıyor, demek oluyor. Yıldız atmosferini ve iç yapısını anlamak için bir takım varsayımlarda bulunuyoruz ve özellikle atmosferi anlamak için model(ler) oluşturuyoruz. Kabul edilen varsayımlardan biri, yeryüzünde geçerli olan fizik yasalarının aynen yıldızlarda da geçerli olduğu varsayımı. Çünkü, yıldız içi dünya koşullar...

Max Planck'a saygıyla... Merhaba, en baştan söylemeliyim ki sende karacisim ışıması yapıyorsun. Evrendeki her cisim sıcaklığına göre bir ışıma yapar. Bu cisimler maksimum ışıma yaptıkları bir değer vardır ve bu değer   Işınım Gücü -Dalgaboyu grafiğinde eğrinin maksimum yaptığı yerdir. Cisim ne kadar sıcaksa, enerjisi o denli fazladır. O sebeple T sıcaklık değeri yükseldikçe cisim maksimum ışımasını yukarıdaki grafiğe göre sol tarafta yapar. Sıcaklık azaldıkça dalboyunun arttığı yöne doğru kayar.  Yukarıdaki görseli incelersek, görsel bölgede (400 - 700 Nanometre ya da 4000 - 7000 Angstrom aralığı) yüksek enerjili mor ışık 7000 K düşük enerjili kırmızı ışık yaklaşık 4000 K değerindedir. Mor ışık görsel bölgede enerjisi en fazla olan ışıktır ve dalgaboyunun daha az olduğu sol tarafta maksimum ışıma yapmaktadır. Kırmızı ışık için ise aksi geçerlidir. Sadece siz değil yıldızlarda birer Karacisim Işıması yapan kaynaklardır. O zaman yıldızın sıcaklığı arttıkça sol tar...

Nerede okuduğumu anımsayamadım, bir fizikçi şöyle demişti; HR diyagramı astronomlar tarafından fizikçiler astronomiden pek anlamasan diye oluşturulmuş olabilir. Şaka bir yana Hertzsprıng - Russel diyagramı yıldızların evrimininden iç yapılarına kadar çok farklı konularda bilgi içerir. Bu sebepten ilk not H-R Diyagramı na dair. Ejnar Hertzsprung ve Henri Russell'a saygıyla Yıldızların çoğu anakol da toplanmıştır. Anakoldaki yıldızlar ''Hidrosatatik dengededir.'' Yıldızların kütlesi yıldız evriminde en önemli niceliktir ve genellikle yıldızlar 1/10 Mgüneş  ile 10 Mgüneş aralığındadır.  H-R Diyagramı bize ne söyler? Eğer bir H-R diyagramını doğru okuyabilirsek bir yıldızın, Etkin Sıcaklığını , Renk ölçeğini • Tayf Türünü • Işınım sınıfını • Toplam ışınım gücünü • Mutlak parlaklığını • Yüzey çekim ivmesini • Uzaklığını • Kütlesini • Yarıçapını (Süperdev mi?, dev mi?, cüce mi?, beyaz cüce mi? olduğunu bir başka deyişle) • Yaşını • Kabaca kimyas...

View post on imgur.com Yıldızların bizler ve doğadaki tüm canlı yapılar gibi benzer bir yaşamsal süreç geçirdiklerini biliyoruz. Her yıldızın bir doğumu, evrimsel süreci vardır ve son aşamada kütlesi ölçüsünde ihtişamlı bir ölüm bekler sonunu.  Bazı yıldızların kimyasal, fiziksel veya başka sebeplerden ötürü parlaklıklarında kısa dönemlerde değişim gözleriz. Sürekli artıp azalan bir ışık değişimi gözlenir. Yukarıdaki illüstrasyon gif görseli de parlaklıkları sık sık değişen yıldızlardan esinlenerek Nazlı tarafından tasarlandı.  Üstte sanatla anlatmaya çalışılan değişimin bilimsel şekli bu grafik. AAVSO.org'dan alınan bu eğri grafiğinde zamanla değişen parlaklık çok açık. Evren mekanik olarak ve görsel olarak korkunç  bir değişim içerisinde. Her zaman öyle olacak. Evrende birbirine eşit hiç bir an yoktur, klişesini de ekliyim hemen.  Işık eğrisinde kendini artan - azalan parlaklıklarıyla belli eden değişen yıldızlar ile bilimsel bir amaç doğru...

2015 yılı gerçekten astronomi alanında pek çok gelişmenin yaşandığı bir yıl. Ayrıca gökyüzüde bir o kadar zengin görsel şölenler sunuyor. Şu günlerde Perseid meteor yağmuruna tanık oluyoruz. Gökyüzünü seyrederken müzik de dinlemek istersiniz diye düşündük. Owl City-Shooting Star sizlerle.