Sosyal Deneyin Şaşırtıcı Sonuçları: Toplumda Astroloji Algısı

Giriş

Gökyüzü her zaman ilgimizi çeken bir yer olmuştur. Çok eski yapıtlarda bile bunun izlerine rastlamak mümkün. Atalarımız gökyüzünü yüceltip kutsadı. Kayan gök taşı bazen yeni bir kralın doğuşuna haber verdi,bazen askeri bir zafere... Bununla beraber kendimizi evrenin merkezine yerleştirdiğimiz gibi yıldız ve gezegenlerin geleceğimiz üzerine haber verdiğini de düşündük. Yıldızların gelecekten haber verip karakterimiz, aile ve aşk ilişkilerimiz üzerine bilgiler sunduğunu düşündük ve buna inandık. Keşfedilen teleskoplarla gökyüzüne baktığımızda aslında her şeyin çok başka olduğunu fark ettik. Belki de en can alıcı keşif Galileo'nun Jüpiter'e bakıp her şeyin bizim etrafımızda dönmediğini fark etmesiydi. Gökyüzüne baktıkça evrende çok sıradan bir konumda olduğumuz gerçeği pekişti. 21. yüz yılda artık bilimsel olmayan fikirlerin yaşaması güç. Fakat halen bir grup insanın astrolojiye inandığı*, insan ilişkilerinde buna dikkat ettiği bir gerçek. Bizde küçük bir çalışma yapmak istedik.Sonuçlar aşağıdadır.

• Genel Bilgiler

Araştırma 5-6 Eylül tarihlerinde yapılmıştır. Ankette 67 kişinin görüşü alındı. Burçlara ne kadar inandıkları ve 3 soruda daha soruldu.

Cevaplayanların burç dağılımı şöyle;

12 Başak, 10 Yay , 8 İkizler, 6 Terazi, 5 Balık, 4 Aslan, 4 Koç, 4 Yengeç, 4 Kova, 4 Oğlak, 3 Boğa, 3 Akrep

• Sonuçlar
  
  İlk soru ''Burç yorumlarını ne kadar güvenilir ve inandırıcı buluyorsunuz?'' şeklindeydi.
  Katılımcılardan 1' ila 5 arasında puanlama yapmasını istedik.
  
  1- Hiç güvenmiyorum
  5-Tamamen gerçekçi buluyorum olacak şekilde.

Oranlar aşağıdaki gibi;

Burada 1 ve 2 numarayı seçenleri inanmıyor diye değerlendirebiliriz. Burada ilginç olan ise 3 puan verenler. Onları güvenilir buluyor kısmına dahil edersek %31.9'luk bir oran burçlara inanıyor diyebiliriz. Öte yandan gerçekçi buluyorum diyenlerin oranı da %9, bu oran beklentimin altında ama yine de fazlaca bir oran olarak görüyorum.
Bir diğer soruda haftalık bir burç yorumu verildi. Bu yorumun Yay Burcuna ait olduğu belirtilmedi. Verilen haftalık burç yorumu geçen haftaya ait ve çok bilinen bir astroloji sitesinden alındı. Google astrolojiyi arattığınızda karşınıza ilk çıkan sitelerden birinden aldığım bu yorumu insanlar nasıl değerlendirmiş bir bakalım. Soru ve analizi şöyle;

Aşağıda bir burcun haftalık yorumu verilmiş. Geride kalan haftaya ait (28 Ağustos 2015-5 Eylül 2015). Kendi burcunuzu düşünmeden bu yorumun geride kalan haftanız ile ne kadar örtüştüğünü belirtiniz lütfen.

''Bu hafta yaptığınız işte ve çalıştığınız iş yerinde gerçekleştirmek istediğiniz planlara konsantre olmanız gerekiyor. Size verilen görev ve sorumluluklarda bazı değişiklikler yapmanız ya da yaşamanız olası. Çalıştığınız kişilerin gizli dürtüleriyle yüzleşebilirsiniz. Kendinizi kısa dönemde biraz sinirli ve endişeli hissedebilirsiniz. Çevrenizdeki kişilerin sizin düşüncelerinizi değiştirmek için sizi zorlamaları da mümkün. Eğer kimsenin size baskı kurmasını istemiyorsanız gerilimden arının. Kendiniz için araştırmalar yapın ve kendiniz için olumlu düşünmeye önem verin.''

Bunun en ilginç soru olduğunu düşünüyorum. Nitekim en ilginç sonuçlarda burada. Bu soruda verilen burç yorumu yukarıda da belirttiğim gibi Yay burcuna ait. Ama insanlar bunu bilmeden okuyup genel anlamda değerlendirdiler.

Ankete katılan 10 kişi yay burcunda olduğunu belirtti. Onların bu soruya cevaplarına bakalım;

2 kişi ''Yakın, yoruma paralel bir hafta geçirdim.''
1 kişi ''Diğer''
7 kişi ''Tamamen farklı, hiç uyuşmuyor.'' şıklarını işaretlemiş.

Çok ilginç değil mi? Bu astrolojik yorumu çok tıklanan bir siteden aldığımı tekrar hatırlatmak isterim. Acaba bu soruyu cevaplayan yay burcundaki katılımcılar kendi burçlarına ait bir yorum okuduklarını bilselerdi bu oranla karşılaşır mıydık? Aynı yorumun çıkmayacağını, tam tersi bir netice alacağımızı düşünüyorum. Çünkü Yay burcu yazısını görünce kendilerini biraz buna şartlandıracak, bu şekilde bir hafta geçirmemişlerse bile o şekilde yaşamış gibi hareket edeceklerdi. Bilinçsiz bir kendi kendini aldatmaca diyebiliriz. 

Daha ilginç olan şu ki, hiç bir yay burcu katılımcısı bu soruyu ''Tam olarak doğru.'' diye yanıtlamadı. Ama farklı burçlardan bu yanıt geldi. 1 Oğlak, 1 Terazi 2 Yengeç 2 Başak, 1 Koç bu soruyu Tam olarak doğru diye yanıtladı. Yine aynı soruyu sorabiliriz. Bu yorumun Yay burcuna ait olduğu bilinseydi bu kadar farklı burçlardan bu yanıt gelir miydi. Yay burcundan kimse Tam olarak doğru dememişken üstelik.

Ve anketteki son soru. Bu soruda burç yorumu herhangi bir burca ait değil. Tamamen kendi yazdığım bir yorum. 

''Biraz daha yoğun bir haftaya başlıyorsunuz. Bu yoğunluk size bir takım fırsatlarda tanıyacak.Dikkatli olup iyi değerlendirmekte fayda var. Çünkü aşk ve iş hayatınızı yakından etkileyecek bu yeni olanaklarda aşk hayatınızda geçmişte yaşadığınız acı deneyimleri yaşamak istemiyorsunuz. En büyük özelliğiniz sabırlı olmanız, hem iş hayatınızda hem de aşk hayatınızda sabırlı olmanızın karşılığını almaya başlıyorsunuz. ''

Dikkatinizi çeken ilk şey nedir? Bir önceki soruda verilen yorum ünlü bir astroloji sitesinden ünlü bir astrolog'dan alınmıştır bu son sorudaki yorumu ise ben yazdım. Üstteki soruda ''Tam olarak Doğru'' yanıtını işaretleyenler %8 bu soruda %13 . Bir başka detay ise ''Tamamen farklı, hiç uyuşmuyor'' diyenlerin oranı neredeyse aynı iki soruda da. Bu soruda dikkat çekmek istediğim durum şu; Eğer toplumun genel durumunu dikkate alarak bir şeyler yazarsanız ünlü bir astrolog kadar rağbet görebilir yazdıklarınız. Örneğin okulların açıldığı hafta yoğun bir dönemdesiniz derseniz büyük bir kitleye hitap edersiniz. Ülkemizde çok fazla işinden memnun olmayan insan var. Eğer işyerinde stresten, yoğunluktan bahsederseniz yine çok fazla kitle sizin yorumlarınızı isabetli bulacaktır. 

• Sonuç

Evrenin derinliklerine bakabilme şansımızın olmadığı dönemlerde insanların gökyüzünü kutsallaştırması, gök cisimlerine bambaşka anlamlar yüklemesi anlaşabilir. Ama bugün birileri gökyüzüne bakıp geleceğimizle ilgli öngörülerde bulunuyorsa bunun bir akla ve mantığa uyması gerekir öyle değil mi? Bir astronom adayı olarak astrolojinin astronomi ile karıştırılması hep beni üzen bir durum olmuştur. Astronomi size sunduğu her veride ''kanıtlar göstermiştir ki bu böyledir'' der ve ileride bunun değişebileceğini söyler. Her keşifle bakış açımızın değişeceğini söyler ve her yeni keşifle diğer bilimler gibi ilerler.

Karanlık bir ortamda binlerce parlak yıldıza bakan herkes gibi bende mutlu olurum. Bana aşk hayatımla ilgili bilgiler verdiği için değil güzel bir görüntü sunduğu için. Gökyüzüne baktığımda geleceğimi görmediğim gibi ne kadar uzağa bakıyorsam o kadar geçmişe baktığımı bilir merak ederim. Gökyüzüne baktığınızda evrenin en büyük laboratuvarında incelemede yapmış olursunuz. Gökyüzüne hep meraklı ve aşkla bakmak dileğiyle...

Anketi dolduran herkese çok teşekkür ederim. Kendimizi  daha net görebilmemizi sağladılar. Gökyüzünüz açık olsun.

Halil Bağış

*Anket sosyal medya da yayınlandı ve insanlar gönüllü olarak doldurdular. Her araştırma onu yapan kişinin düşüncelerden muhakkak etkilenir. Bir astronomi öğrencisi olarak bende astrolojiyi simyaya benzetiyorum. Kimya ile Simya arasındaki ilişki gibi astronomi ile astroloji arasındaki ilişki eski dönemlerden gelen bir ön ayak olma durumudur. Bu sebeple %100 tarafsız bir çalışma iddiasında bulunamam elbette fakat sonuçlar tamamen olduğu gibidir analiz kısmındaki yorumlar ''yorum''dur. Çıkan sayısal verileri herkes kendine göre yeniden analiz edebilir elbette.