Enkaz Altındaki Bir Ülkenin Bilime Olan Tutkusu

Aşağıda görseli bulunan Mayıs 1984 çevirisi Küresel Astronomi kitabı ile bir kez daha Hatice Nüzhet Gökdoğan'ı anımsadım. 

“Rasat yaparken dürbünün önündesiniz, hiç kimse yok, yalnız gökyüzü ve siz. Ezici bir duygu. Bir nokta olduğunuzu hissediyorsunuz. Kâinatta bir küçük şeysiniz. Olağanüstü bir duygudur kâinatı gözlemek. Çok büyük bir şeydir o.”

Nuzhet Gökdoğan'ları, Dilhan Eryurt'ları ve cumhuriyetin diğer ışıklarını yetiştiren o zamanki tutkuyu ve heyecanı anlamak için aşağıdaki anı yeterli olsa gerek. 

"Yıl 1923... İstanbul Üniversitesi'nde öğrenci olduğum sıralar. Okul duvarlarında bir ilan görüyorum. 'Avrupa'ya talebe yollanacaktır.' 'Allah Allah' diyorum, ülke yıkık dökük yıl 1923.. Avrupa'ya talebe! Lüks gelen bir şey, ama bir şansımı denemek istedim. 150 kişi içerisinden 11 kişi seçilmişiz. Benim ismimin yanına Atatürk 'Berlin Üniversitesi'ne gitsin' diye yazmış. Zaman geldi. Sirkeci Garı'ndayım, ama kafam öyle karışık ki gitsem mi, kalsam mı orada ben unutulur muyum, para yollarlar mı, gurbet ellerde ne yaparım? Bir an gitmemeye karar verdim, döndüm. O sırada bir müvezzi ismimi çağırdı: "Mahmut Sadi, .Mahmut Sadi bir telgrafın var."

Telgrafı açtım aynen şunlar yazıyordu:

''Sizleri birer kıvılcım olarak gönderiyorum; alevler olarak geri dönmelisiniz."

"Var mı böyle bir şey? 11 öğrencinin nere,ne zaman, ne düşünebileceğini hesap eden bir lider, dünya lideri olmasın da ne olsun! Yıl 1923, biz evimizde bir çocuğun huyunu değiştiremiyoruz, bir huyunu. Tüm ülkenin huyu değişiyor. Bununla uğraşan bir insan, yolladığı 11 öğrencinin nerede, ne zaman, ne düşünebileceğini hissedebiliyor." Mahmut Sadi devam ediyor:
"Gel de gitmegit de orada çalışma, dön de bu ülke için canını verme!" diyor.

Mahmut Sadi

Kaynak ve ileri okuma için adresler

• http://www.bilimtarihi.org/pdfs/gokdogan.pdf
• http://www.matematikdunyasi.org/arsiv/PDF/03-II-40-41-NuzhetAkdogan.pdf
• http://www.astronomi.org/?p=4487
• http://www.astronomi.org/wp-content/uploads/2009/11/ilk_bilim_kadinlari_10082009.pdf
• https://psikolojive.wordpress.com/2016/07/12/sizi-birer-kivilcim-olarak-gonderiyorum-alevler-olarak-geri-donmelisiniz/
• http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-01/ataturku-anarken

Okumak ve indirmek için tıklayınız.