Antartika’dan Haber Var!



Bu ay sizin için uzun bir yolculuk yaptık! Buzulaltı göllerinden dünyanın en eski su kaynağına kadar indik. Wendell Denizi’nin doğu kıyısına gittik. Dünyanın en önemli araştırma istasyonlarından birkaçını ziyaret ettik. İşte bu istasyonlardan ve araştırmalarından bazıları: 

McMurdo İstasyonu 

Antarktika’da yer alan McMurdo istasyonu kıtadaki en büyük istasyonlardan biri. 1956’da hizmete açılan istasyon ABD tarafından işletiliyor. Her türlü olumsuz koşula ve yüksek maliyete rağmen Antarktika’da bilimsel çalışma yapmanın dünyanın başka yerlerinde yapılan çalışmalara göre bazı üstünlükleri var. Mesela temiz havası sayesinde hava kalitesi çalışmaları için, ışık kirlenmesinin olmaması ve altı ay süren kutup gecesi nedeniyle de gökbilimciler için yeryüzündeki en uygun yer. Kilometrelerce kalınlıktaki buz tabakası da paleontoloji çalışmaları için dünyanın geçmiş iklim kayıtlarının tutulduğu milyonlarca yıllık bir arşiv niteliği taşıyor. Kıtanın bilimsel açıdan çekici olması, geçtiğimiz yüzyılın başlarında kurulmuş az sayıda araştırma merkezinin ve gözlem istasyonunun yüzyılın ikinci yarısından sonra hızla artmasına yol açtı. Günümüzde 30 ülkenin Antarktika’da sürekli ya da geçici olarak kullandığı merkezler var. Bu merkezlerde yapılan çalışmalar genellikle uluslararası ekiplerce gerçekleştiriliyor. Antarktika’da buzulaltı göllerle ilgili çalışmalar 1960’lı yılların sonlarında, buzun altını gösterebilen radar görüntüleri sayesinde başladı. Rusya’nın Antarktika’daki araştırma merkezlerinden biri olan ve 1957’de açılan Vostok İstasyonu’nun yaklaşık 4 km altında kıtanın en büyük buzulaltı gölüne rastlandı. Aslında kimse bu kadar zorlu iklim koşullarının olduğu bir bölgede sıvı halde suya rastlamayı ve bu suyun da çok büyük bir tatlı su gölüne ait olmasını beklemiyordu. Ne var ki radar sonuçları bunun varlığını gösteriyordu. Bu buluşun bilimsel olarak kanıtlanabilmesi için 20 yıldan fazla sürenin geçmesi gerekti. Vostok gölünün varlığının kesin olarak kanıtlanmasından çok daha önce Rus bilim insanları kalın buz tabakasında sondaj çalışmaları- na başlamıştı. Bu sondajın sonucunda 1998’de Vostok Araştırma Merkezi’nde çalışan Rus, Fransız ve Amerikalılardan oluşan bir ekip şimdiye kadarki en büyük buz çekirdeğini elde etti. 3623 m uzunluğundaki bu çekirdek, göl suyuyla buz tabakasının birleşme noktası olduğu tahmin edilen yerin yaklaşık 100 m yakınına kadar açılan sondaj kuyusundan çıkarıldı. Çekirdeğin göle yakın bölümlerinin incelenmesi sonucunda buzun yaşının yaklaşık 420.000 m olduğu ve göl suyunun atmosferle bağlantısının 500.000 ile 1.000.000 yıl önce kesilmiş olması gerektiği hesaplandı. Yani Antarktika’nın Amazon ormanları kadar yeşil olduğu bir dönemde.


McMurdo Araştırma İstasyonu


Vostok İstasyonu Antarktika’nın en ulaşılmaz bölgelerinden birinde yer alıyor.Bölgede tüm yıl boyunca sert iklim koşulları hüküm sürüyor. Çekirdeğin en derin bölümlerinin göl suyunun donmasıyla oluşan buz tabakası olduğunun düşünülüyor. Araştırmacılara göre gölde, gen havuzlarının dünyada benzeri olmayan, en az 500.000 yıllık bakterilere rastlanabilir. Yaklaşık 4 km kalınlıktaki buz tabakası sayesinde gölün suyu belki de dünyanın en eski suyu. Göl suyunun ortalama yaşının milyon yıl olduğu tahmin ediliyor. Vostok gölünün bu kadar eski zamanlardan kalmış olması doğal olarak bilim çevrelerini çok heyecanlandırdı. Düşük sıcaklıkta, atmosfer basıncından yüzlerce kat fazla bir basınç altında ve fotosentez yapmak için ışık olmayan bir ortamda eğer yaşam varsa, bu şimdiye kadar hiç rastlamadığımız türden bir yaşam olmalı. Vostok gölünün derinliklerinde sıcak su kaynakları var olduğuna ilişkin bulgular elde edildi; bu da gölde başka canlı türlerinin bulunması olasılığını arttırıyor.


Halley VI


İngiliz Antartika Araştırmaları kurumu tarafından yapılan açıklamada Halley VI isimli istasyonun bilimsel araştırmalar için sürekli faaliyet halinde olacağı açıklandı. Weddell Denizi’nin doğu kıyısında, yüzen Brunt Buzulu’nda bulunan istasyon, sahip olduğu kayak mekanizmaları ile gerek görülmesi durumunda hareket edebilecek. Birbiriyle bağlantılı 7 üniteden oluşan istasyonda laboratuvarlar ve çalışma ofislerinin yanı sıra, araştırmaların yoğunlaştığı yaz mevsimi için 52 kişiyi ağırlayabilecek yatak odaları bulunuyor. Eksi 56 santigrat derece hava sıcaklığına dayanıklı şekilde inşa edilen istasyonda kış mevsiminde 16 bilim insanı çalışacak.Uzmanlar bu süre içinde sert iklim şartlarından dolayı inşaat için sadece dokuz hafta çalışabildi.


Güney Kutup İstasyonu




Mart ayında kozmologlar BICEP2 teleskopundan gelen önemli bir sonucu duyurdular. Büyük Patlama’nın ardından gelen anda evrenin şiddetli genişlemesinin kanıtlarına ulaştılar. Fakat bu sıra dışı iddialar aynı şekilde sıra dışı kanıtlar gerektiriyordu. Gökbilimciler bu deneyi ispatlayacak veya çürütecek daha fazla araştırma yapılması gerektiğini savunuyor. Gelecek yaz mevsiminde BICEP3 kullanılmaya başlanılacak. Atasından 5 kat fazla algılayıcıya ve 3 kat geniş izleme açısına sahip olan teleskop BICEP2’nin bulgularını onaylayacak veya onaylamayacak.



Selin USTA 


Faydalanılan Kaynaklar
  • http://www.denizce.com/vostok.asp 
  • http://gearpatrol.com/2013/02/07/design-spotlight-halley-vi-antarctic-research-station/(Fotoğraf)



There is no Planet B.

görsel: adsoftheworld


Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Işıklı Takımyıldızı Maketi Yapalım

Türkiye'de Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Okumak

Astronom Olmak İstiyorum!

Gökbilimi Takip Edin